Ο Οκτάβιο Λοσάνο Πας (Οctavio Lozano Paz 1914-1998) ήταν ένας ποιητής και δοκιμιογράφος. Η Ποιητική συλλογή του τρέφεται από την πεποίθηση ότι η ποίηση αποτελεί “το μυστικό της θρησκείας της σύγχρονης εποχής.” Διερεύνησε τις ζώνες του σύγχρονου πολιτισμού, και η πιο σημαντική αναφορά του ήταν ότι, η ικανότητα του ανθρώπου για να ξεπεράσει την υπαρξιακή μοναξιά, είναι μέσω της ερωτικής αγάπης και της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Το 1962 διορίστηκε πρέσβης του Μεξικού στην Ινδία, αλλά παραιτήθηκε το 1968 σε ένδειξη διαμαρτυρίας εναντίον του φόνου των 200 σπουδαστών διαδηλωτών στις παραμονές των Ολυμπιακών Αγώνων από τη μεξικανική κυβέρνηση.
Ο ίδιος για τη ποίηση σαν τέχνη αλλά και τον καλλιτέχνη της, αναφέρει:
Λέγεται συχνά πως ο ποιητής πρέπει να προσπαθεί να είναι σαφής και διαυγής. Εγώ θα πρόσθετα: Με την προϋπόθεση πώς αυτή η σαφήνεια δεν θα σήμαινε να στραγγαλίσει η να δαμάσει τα χαρίσματα του (αυτό που ονομάζεται μαεστρία είναι ο θάνατος του ποιητή και η περιπέτεια του) αλλά να εισχωρήσει βαθύτερα μέσα στον ίδιο του τον εαυτό και να αφουγκραστεί με μεγαλύτερη πιστότητα τη μυστική φωνή του. Να ακονίσει τα νύχια, όχι να τα λιμάρει.
Θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε την ποίηση σαν ένα πήδημα θανάτου, εμπειρία ικανή να τσακίσει τα θεμέλια της ύπαρξης και να μας πει στην άλλη όχθη, εκεί που συνταιριάζονται και συμφωνούν οι αντιθέσεις απ τις οποίες είμαστε φτιαγμένοι.
Ποτέ η φωνή του ποιητή δεν είναι ολότελα δική του, ποτέ τα χείλη δεν είναι στ αλήθεια χείλη. Ανάμεσα στον ποιητή και το λόγο του, ανάμεσα στην εικόνα και την πραγματικότητα, υπάρχει πάντα μια ζώνη απουσίας. Τι να κάνει; να φωτίσει τα σκότη. Να πυροβολήσει το τίποτα. Να δώσει μορφή σ αυτό που ταλαντεύεται ακόμη όντας κάτι ανάμεσα σύννεφο πουλί η γυναίκα: να εξορκίσει την πραγματικότητα ως να σαρκωθεί στο τέλος. Να τραγουδήσει, να μιλήσει.
Βραβεύτηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Παρακάτω σας παραθέτουμε δύο πολύ γνωστά και χαρακτηριστικά ποιήματα του από την τεράστια συλλογή του.
“Άγγιγμα”
Τα χέρια μου
Ανοίγουν τα παραπετάσματα της ύπαρξης σου
Σε ντύνουν με μίαν άλλη γύμνια
Ανακαλύπτουν τα κορμιά του κορμιού σου
Τα χέρια μου
Επινοούν άλλο κορμί για το κορμί σου.
“Τοπίο”
Βράχος και γκρεμός,
Πιότερο χρόνος παρά πέτρα,
Ύλη άχρονη.
Μέσα απ τις ουλές του
Δίχως να κινείται πέφτει
Αέναο νερό παρθένο.
Αναπαύεται το απέραντο
Πέτρα πάνω στην πέτρα,
Πέτρες πάνω στον αέρα.
Ξεδιπλώνεται ο κόσμος
Έτσι όπως είναι, ασάλευτος
Ήλιος στην άβυσσο.
Ζύγιασμα του ιλίγγου:
Οι βράχοι δεν βαραίνουν
Πιότερο απ τους ίσκιους μας.